Thành ngữ, tục ngữ, ca dao về Rắn

Ăn già rắn lột, người già người tụt vào săng (Rắn già rắn lột, người già người chột): Nói lên quy luật tự nhiên của con người là mọi người rồi ai cũng phải chết.

Áp rắn vào ngực (Ấp rắn trong lòng): Đồng nghĩa với câu "nuôi ong tay áo, nuôi khỉ dòm nhà", ám chỉ sự lầm lẫn trước việc thiếu cảnh giác, đem rắn là loài độc hại áp vào ngực, có ngày bị nó cắn mạng vong - nói đến tâm địa con người.

Bạnh như cổ hổ mang: Chỉ tính cách, hành động của con người.

Cha hổ mang đẻ con liu điu: Hổ mang và liu điu là hai giống rắn, cha độc ác thì sanh con cũng độc ác.

Cõng rắn con gà nhà: Nhằm chê trách kẻ phản bội, vô liêm sỉ, quên mất cội nguồn, đồng nghĩa với câu "rước voi giày mả tổ", những kẻ "khôn nhà dại chợ", phản bội gia đình, tổ quốc.

Đầu rồng đuôi rắn: dài dòng, lộn xộn, không nhất quán.

Đánh rắn giữa khúc: Chỉ tính chất và việc làm không triệt để để khử trừ mầm độc hại.

Đánh rắn phải đánh dập đầu (đánh rắn phải đánh đằng đầu): ý nói muốn trừ khử mầm độc hại phải diệt tận gốc rễ.

Đuôi ong lưỡi (nọc) rắn:

Hang hùm nọc rắn: Còn gọi là hang hùm miệng rắn (miệng hùm nọc rắn), chỉ nơi nguy hiểm đến tánh mạng - nói đến tâm địa con người.

Hễ đi gặp rắn thì may, Về nhà gặp rắn thì hay phải đòn: Ca dao

Hùm tha rắn cắn: Tương ứng với câu "Quan tha ma bắt" người mà bị hùm chê trở về nhà thì sớm muộn gì cũng bị rắn cắn.

Khẩu Phật tam xà: nói đến tâm địa con người, nghĩa đen là miệng Phật lòng rắn, ý nói những kẻ bề ngoài miệng nói ra toàn chuyện đạo đức nhưng trong lòng ẩn chứa toàn chuyện gian ác, đạo đức giả, miệng nói thương người, lòng dạ ác hiểm, hãm hại kẻ khác.

Khẩu xà tâm Phật: Nhằm chỉ kẻ ngoài miệng bốp chát nóng nảy chửi bới lung tung, nhưng bản chất bao dung, lòng dạ thẳng ngay, nhân đức.

Len lét như rắn mồng năm (Lẩn như rắn mồng năm): Chỉ tính cách, hành động của con người - ý nói sợ sét, nhút nhát.

Liu điu lại nở ra dòng liu điu: ý nói cha nào, con nấy.

Miệng hùm rắn độc: Nhằm chỉ nơi hiểm nguy độc địa.

(Như) rắn mất đầu: Không người chỉ huy mất phương hướng.

Nói rắn nói rồng: Nói dài dòng những chuyện không đâu.

Oai oái như rắn bắt nhái: Chỉ tính cách, hành động của con người - Chê trách những kẻ hay kêu la những chuyện không đáng.

Rắn đến nhà chẳng (không) đánh thành quái: ý nói nuôi dưỡng kẻ xấu ở trong nhà thì có ngày nó sẽ hại mình.

Rắn đi còn đầm lại: ý nói mầm độc hại đã trừ khử nhưng di căn gốc rễ vẫn còn.

Rắn đổ nọc cho lươn: nói đến tâm địa con người - Đổ lỗi cho kẻ khác

Rắn khôn dấu đầu:

Rắn Mai tại chỗ, rắn Hổ về nhà (Mái gầm cắn nằm tại chỗ, rắn hổ còn đem về nhà; Mái gầm tại lỗ (chỗ), rắn hổ về nhà): Mai là mai gầm (cạp nong), hổ là hổ mang, đây là hai loài rắn độc cắn người đưa đến cái chết tức thời.

Rắn rết bò vào, cóc nhái bò ra: ám chỉ mối quan hệ xử thế của kẻ độc ác như rắn rết không thể chung sống với nhau được, nhất là cóc, nhái là đối tượng luôn bị chúng rình mò để ăn thịt. Do vậy qui luật sống trong xã hội ai cũng tránh người hung ác, hiểm độc như rắn rết. Chỉ một nơi hoang vu không có người qua lại.

Rắn trong lỗ bò ra: Lời nói khéo léo khiến ai nghe cũng phải xiêu lòng.

Rồng mạnh không ép rắn thổ địa:

Sư hổ mang, vãi rắn rết: Chỉ những người tu hành giả nhân giả nghĩa, những kẻ tu hành ăn thịt chó, làm những việc xấu xa, ác độc không chừa.

Thao láo như mắt rắn ráo: Chỉ tính cách, hành động của con người - Mắt mở to, sự so sánh giữa mắt người và mắt rắn.

Thằn lằn, rắn ráo: Chỉ những kẻ không đứng đắn.

Thẳng như rắn bò: Chỉ tính cách, hành động của con người - Có ý mỉa mai ai.

Thuồng luồng ở cạn: ý nói người không phát huy được tác dụng vì ở xa môi trường của mình.

Tuổi Tỵ rắn ở bọng cây, Nằm khoanh trong bọng có hay chuyện gì: Vè 12 con giáp

Vào nhà rắn rồng ra đồng hổ ngựa

Vẽ rắn thêm chân: chỉ những việc làm không cần thiết, thừa thải phản tác dụng, bịa đặt, ba hoa quá sự thật, thêm nhiều chuyện để sự việc thêm khó khăn, rắc rối.

Vẽ rồng vẽ rắn: Nhằm chế riễu kẻ vô tích sự, chẳng làm nên việc gì mà còn bày vẽ lãng phí; tốn công sức, tiền của, lại còn phản tác dụng. Bày đặt thêm nhiều chuyên đề cho sự việc càng rắc rối thêm.

Xà cung thạch hổ: Nhằm chỉ những kẻ hay nghi ngờ, thấy cây cung nghĩ là rắn độc, thấy hòn đá ngờ là cọp dữ, tất cả sự thật đều không tin tưởng, hoài nghi quàng xiên.